Koortsstuipen

Een koortsstuip is een epileptische aanval die alleen ontstaat bij of vlak voor koorts. Ze komen vooral voor bij jonge kinderen. Het gaat vaak om een aanval met schokken en bewustzijnsverlies (tonisch-clonische of grote aanval).

Meestal heeft het kind bij een koortsstuip koorts van meer dan 38 graden, of gaat het koorts krijgen. Er bestaan twee soorten:

• De ‘gewone’ of typische koortsstuip. Deze komt het meeste voor;
• De atypische koortsstuip. Deze is zeldzamer.

De kenmerken van een ‘gewone’ koortsstuip zijn:

• De aanval duurt maximaal vijftien minuten.
• Het kind verliest het bewustzijn, gaat schokken (‘stuiptrekken’) of is juist slap of stijf.
• Het gezicht wordt grauw of loopt blauw aan.
• De ademhaling verloopt vaak met horten en stoten en kan even stoppen.
• Als het schokken stopt, is de aanval voorbij.
• Het kind kan na de aanval slap zijn en diep slapen.

De kenmerken van een atypische koortsstuip:

• De aanval duurt langer dan vijftien minuten.
• De spierschokken, stijfheid of slapte zijn aan één kant van het lichaam, of in een lichaamsdeel en dus niet aan beide kanten.
• Er is meer dan één koortsstuip in dezelfde koortsperiode.

Vooral bij jongere kinderen

Koortsstuipen komen het meest voor bij kinderen tussen de 3 maanden en 6 jaar oud.

Ongeveer 5% van de kinderen krijgt weleens een koortsstuip. Dat komt omdat de hersenen van kinderen nog niet zijn volgroeid. Ze zijn daardoor gevoeliger voor koorts. Als een kind eenmaal een koortsstuip heeft gehad, is de kans op herhaling ongeveer 35%.

Wat kun je doen bij een koortsstuip?

Veel ouders schrikken enorm van een koorstsstuip. Dat is heel begrijpelijk. Wat kun je doen?:

• Blijf rustig en houd de tijd bij. Meestal duurt een koortsstuip maar een paar minuten.
• Bel 112 als de aanval na 5 minuten niet vanzelf stopt.
• Zorg dat je kind zich geen pijn doet en vrij kan bewegen.
• Maak strakke kleding los.
• Bescherm het hoofd met je handen of een kussen.
• Houd heftige bewegingen tijdens de aanval niet tegen.
• Leg je kind na de aanval op de zij.

Koortsstuip voorkomen

Je kunt niets doen om een koortsstuip te voorkomen. Voelt je kind zich door de koorts erg ziek? Dan kan paracetamol helpen tegen de koorts. Vroeger dachten ze dat zo’n koortswerend middel de kans op een koortsstuip verlaagt, maar tegenwoordig is bekend dat dit niet zo werkt.

Contact opnemen met de huisarts

Neem na een eerste koortsstuip altijd contact op met je huisarts. Ook als de koortsstuip vanzelf is gestopt. De huisarts kijkt wat de oorzaak is van de koorts. Ook bespreekt hij of zij wat je moet doen bij een eventuele volgende koortsstuip. Duurt de aanval langer dan 10 minuten en komt een koortsstuip vaker voor? Dan schrijft de arts meestal speciale noodmedicatie voor. Hiermee kun je de aanval afbreken. Na een ‘gewone’ koortsstuip hoef je meestal niet naar een kinderarts of kinderneuroloog voor onderzoek. Verder onderzoek gebeurt wel als de koortsstuippen vaker voorkomen of als ze atypisch zijn.

Koortsstuip en de kans op epilepsie

De kans dat kinderen met koortsstuipen later epilepsie krijgen, is ongeveer 2%. Dit is even vaak als bij kinderen zonder koortsstuipen. De kans op epilepsie neemt toe als het kind zich al voor de stuip trager ontwikkelde of als epilepsie in de familie voorkomt. De kans neemt ook toe tot als het gaat om een atypische koortsstuip.

Lees meer over soorten aanvallen.